ლაშგედ კავკასიურ ნინრე ოჯახს ხეკუთვნიხ ქრთველურ  ნინარ:   ქართვილ, ლუშნუ, ლუზნუ ი ლაზუ. ალიარ  დეეხდა ნინაარს ხაჯეშხ. აფხზაარს მინე ანბან ოთიირე დიმიტრი გულიად 18 საუკენეე ჰოკერ ლურუსულ ანბანხან იოფიციალურ სტატუს ხუღვა. ეჯა კავშირიისგა არი ჯვედიაა ნათსავ ინდო-ევროპულ ნინაარცახან.სამაჩაბლო ოსილარ გარგლიხ ოსურ ნინჟი.  ქართველ ანბან სეემი სახიშ ლი: ასომთავრულ V - X საუკუნაარ, ნუსხურ - X-XVII საუკუნაარ, მხედრულ XVII საუკუნეხან ლადიდ .

  

საქრთველეე 4,6 მილიონხანქა, 3,9 მილიონ გარგლი ქართველ ნინჟი.

 

ქართველ ნინს ხუღვა მიჩა 33 ასოიან ანბან. ამხანქა 28 თანხმოვან ლი, 5 ხმოვან. ქრთველ ანბან ანწესაან ქრისტე ლიტვაალ ჩიქდ. ქართვილ ანბან ანწესაან IV_ III საუკუნეისგა ქრისტეე ლითვაალ ჩიქდ

ჩიდ მაშეენე ჯვინელ დამწერლობაა ძეგლ 430 ზაიშ ანთხეხ იზრაელს, ბეთლემს.